Tualim.net - Sanat Tarihinde Ilk Türk Halısı

Sanat Tarihinde Ilk Türk Halısı

Altay Dağları eteklerinde, Pazırık vadisinde, beşinci kurganda bulunan Hun halısı, M.Ö. 3. yüzyıla aittir. Her bakımdan bir şaheser olan bu çok renkli, halının boyutları 1,89x2 metre olup, bir desimetre karede 3600 ilme bulunuyor. Bu gün Manisa'nın Gördes ilçesinde dokunan halılarda aynı ilme tekniği kullanılmaktadır. Sanat tarihinde bilinen bu ilk Türk halısı halen Leningrad Ermitage Müzesi'nde teşhir edilmektedir.

Pazırık
M.Ö. IV. ve III. yüzyıllarda yaşamış Hun büyüklerine ait mezarların bulunduğu ve Hun sanatından bazı örnekleri zamanımıza ulaştıran kutlu vadi. Pazırık, Doğu Altay'da, Balıklıgöl yakınında, Yan Ulağan ırmağının kıyısında küçük bir vadidir. Burada bugün de Hun Türklerinin torunları yaşıyor. Pazırık vadisinde bulunan kurganlar (Hun büyüklerine ait mezarlar), M.Ö. 4. ve 3. yüzyıllara aittir ve Hun sanatını yansıtan örneklerle, âdetlerini gösteren belgelerle doludur. Bu vadiden başka Berel, Tüketa, Noin Ula, Başadar, Şibe, Katanda bölgelerinde de bugüne kadar bulunan kurganların sayısı 40'tan fazladır. Ne yazık ki bunların çoğu soyulmuş bulunuyor. Çünkü eski Türkler öteki dünyada hayatın devam ettiğine inanır ve ölen kişi sonraki hayatında faydalansın diye elbisesi, gerekli eşyaları, silâhları, binek atı, at koşumları, kadın hizmetkârları ile birlikte gömülürdü. Ölü, mumyalanırdı.

Kurganlar buzlar altında kaldığı için bozulmadan çıkarılan cesetler de vardır. Ahşap ve deri eşya çoktur. Madenî eşyaların hemen hemen hepsi bronzdandır. Altın eşyalar da bulunmuştur. Aralıklı olarak devam eden kazılarda çıkarılan kurganlar, daha çok üzerlerine taş yığılarak yapılmış tepeler ya da höyükler halindedir. Asıl mezar bu tepenin altında, büyük bir odanın içindedir. Buralardan çıkarılan eşyaların çoğu Leningrad'daki Ermitaj müzesindedir ve yalnız bunların sayılması ve resimlenmesi bir cildi doldurur.