– B –
Baba Himmet: Karagöz oyununda omuzunda baltasıyla gezen Kastamonu’lu
bir tiptir. Çok iri yarı, kolayca aldatılabilen, saf bir kişidir. Yumuşak huylu ve iyi
yüreklidir. Ancak kızdığında gözü kimseyi görmez Diğer tasvirlere göre uzun ve
büyük yapılır. Karagöz onunla konuşmak için Himmet’in üzerine merdiven dayayıp
çıkar. Anadolu Manav ağzıyls konuşur. Manav yerleşik Türklere verilen isimdir. Bir
diğer adı Türk’tür.
Bakkalbazi: İran’da ilkel bir güldürü türü. Azebaycan’da bakkal oyunu.
Balama: Karagöz oyunlardaki Kabadayı tiplerin diğer yabancı ülke tiplerine
hitap için kullandığı sözdür. Ortaoyununda Rum tipi için kullanılan Çingeneceden
bozma bir sözdür.
Bar: Doğu Anadolu danslarına verilen ad.
Barba Yorgos: Karagöz oyununda yarı Ulahça, yarı Rumca konuşan bir
Rumeli çobanıdır. Denizin adını bile bilmeyen cahil biridir. Gemileri birer büyük kayık
sanır. Baba Himmet’e benzer. Yunan Karagözünde de kullanılan bir tiptir.
Baro: Karagöz, Külhanbey ve Matiz tipleri tarafından kullanılır. Argo bir
sözdür, bay yerine kullanılır.
Başlangıç: Karagöz oyununda başlangıç bölümü. Hacıvat’ın semai okuyarak
geldiği ve perde gazeline girdiği kesim. Hacıvat, bu bölümde düzyazı uyaklı yakarışa
geçer, sonr iki dize şiir okur. Karagöz aynanın seyirciye göre sağ üst köşesinden iner
ve tekerlemeye girer.
Bazende: Oyuncu.
Baz-ı hayal: İran’da gölge oyununa verilen ad.
Bebek: Anadolu’da ilkel bir kukla oyununa verilen ad.
Beberuhi: Karagöz oyununda kötü huylu cüce tipi. Vücudu gelişmiş, aklı
kıttır. Çabuk ve duraksamadan konuşur. Başkalarını, özellikle Karagöz’ü kızdırmaktan
hoşlanır. Yılışık, sulu, alaycı, herkesle dalga geçen densiz bir tiptir. Oradan oraya laf taşıyarak herkesi birbirine düşürür. Karagöz argosunda “Pişbop” denildiği gibi “Altı
karış Beberuhi” de denir.
Beltrame: İtalyan tulûat tiyatrosunda, her söyleneni yanlış anlayan tip.
Beyzabaz: Yumurtalarla gözbağcılığı ve elçabukluğu yapan oyuncu.
Bitiş: Karagöz ile Ortaoyunu’nda oyunun son bölümüdür. Bu kısa bölümde
seyirciye, oyunun bittiği bildirilerek, gelecek oyunun adı ve oynanacağı yer belirtilir.
Bolulu: Karagöz ile Ortaoyunu’nda sık görülen bir oyun tipidir. Yöresel Bolu
ağzı konuşmasına rağmen İstanbullu davranış biçimleri gösterir, genellikle aşçıdır.
Bunraku: Japon kukla geleneği içindeki en yetkin ve en zor kukla oyunu. Bu
oyundaki kuklaların boyu 1.20 metre olduğu için üç kişi tarafından oynatılır.
Burattini: İtalyan el kuklası.
Brigella: Commedia dell’Arte türünün bir uşak tipi. Kötü yürekli, kolayca
adam öldüren biridir. Kötü görünüşlü bir yarım maskesi vardır.
Bukko: Atellan komedyasında soytarı tipi. Bu soytarının eşi, aptal bir tipi olan
Makkus’tur.
Burla: Commedia dell’Arte türünün komik ara oyunu.
Büyücü: Karagöz oyunu tiplerinden olup eski zamanlardan kalma büyü yapan
kişidir. Bu tip genelde kadındır.
|