Alberto Giacometti Biyografisi

[Renklerin Dansı]

Alberto Giacometti Biyografisi




(d. 10 Ekim 1901 – ö. 11 Ocak 1966) Paris Ekolü'ne dahil olan İsviçre asıllı heykeltıraş, ressam, resim çizimcisi ve estamp hazırlayıcısı. Alberto Giacometti Ekim 1901de İsviçre'nin İtalyanca konuşulan bölgesinde doğmuştur. Babası tanınmış bir post-empresyonizm akımına bağlı bir ressamdı. Alberto ailenin dört çocuğundan en büyüğü idi; diğer kendinden küçük kardeşi Diego ile hayatında her zaman çok yakın olmuştur ve diğer bir kardeşi ise bir mimardır. Alberto çocukluğundan beri sanata büyük ilgi göstermiştir. Alberto sanat öğrenimini İsviçre'de Genevre Güzel Sanatlar Okulu'nda yapmakla beraber önemli çalışmalarını Paris'de yapmış ve burada gelişen önemli sanat akımları olan Sürrealizm, Ekpresyonizm, Kübizm, Formalizm akımlarında önemli katkılarda bulunmuştur.

Yaşamı

Sanatını geliştirme yılları

Giacometti Isvicre'de Italya siniri yakinda Italyanca konusulan bir bolgede bulunan Stampa sehrinin Borgonova adli bir koyunde dogmustur. Babasi, Giovanni Giacometti, Isvicre'de adi iyi bilinen bir Post-empronisyonist ekole bagli ressamdi. Giacometti daha kucuk yasta sanala mesgul olmaya baskladi; cizgi resim, tablo resim ve heykel ile ugrasmaya cok erkenden basladi. 1919-1920de Genevre'de Guzel Sanatlar Okulku'nda sanat egitimi aldi ve sanat egitimine 1910-1921de Italya'da devam etti. 1922de saant egitimine devam etmek icin Paris'e gitti. Once sanatci Archipenko'nun studyosuna devam etti. Sonra 5 yil suren bir donem icin heykeltiras Auguste Rodin'in bir calisma arkadasi olan heykeltiras Antoine Bourdelle'in atolye asistanligini yapti.
Ilk tek kisilik sergisini 1927de Zurih'de Galerie Aktuaryus'de yapti. Bourdelle'in atolye asistani iken Giacometti kubizm ve gerçeküstücüluk akimlarina uyarak eserler hazirladi. Sanat hayatinda bu doneminde cok siddetli huzursuzluk duyma krizleri gecireek sanatinin seklini degistirerek polikrom heykeller, kafesler, erotik kinetik nesneler, hemen hemen abstre nesneler ve diger stiller denemelerine giristi. 130-1935 arasinda Gerçeküstücüluk akimina dahil oldu ve "gerçeküstücü" heykeltiraslarin basta geleni olarak sayilmaya basladi. Bu sirada Paris Ekolu'nun diger unlu sanatci uyelerinden Joan Miro, Pablo Picasso ve Balthus ile yakin sanat ve sahsi arkadasliklari kurdu.
1934-1935de stilini yeniden degistirerek heykelerini yeni insan modeller kullarak yapmaya basladi. Fakat yaptigi heykellerin boyutu gittikce kuculmeye basladi ve heykelleri o kadar kuculdu ki nerede ise heykel olam niteligini kaybetti. 1938 v3 1939da Giacometti heykelerinin konusunu insan bustune donusturdu ve modelin bakisina konsantre etti. Ikinci Dunya Savasi'nda yine ulkesi Isvicre'ye gitti ve 1941-1945 de Genevre'de yasadi. Savastan sonra 1tekrar Paris;e dondu. Giacometti 1935 ile 1945 arasinda hic bir sergiye katilmamistir. 1961de ABD "Pittsbourgh International Heykelcilik Birinci Odulu" verildi. 1962de Giacometti "Venedik Biennale"'de "Heykelcilik icin Buyuk Odul"e layik goruldu. 1964de "Resim icin Guggenheim International Odulu" verildi. Bu oduller ona uluslararasi un getirdi. Bu yillarda Giacometti'nin eserleri icin cok sayida Avrupa sehirlerinde buyuk sahsi sergilerde gosterildi. Bu uluslarasi populeritesine dayanarak sagligi pek iyi olmamkla beraber 1965de Atlantiki gecerek New York Museum of Modern Art'daki sergiden basliyarak diger buyuk ABD sehirleiunde kendi eserleri icin acilan sergilere sahsen katildi.
Bu enternasyonal un kazanmasina ve eserleri sanat piyasalarinda cok talepde olmakla beraber Giacometti yaptigi model heykelleri hemen bitirip satmayip tekrar tekrar geri donerek yenislestirip degistirmekle hatta tahrip edip atmakla ugrasmaktaydi. Giacometti bu arada eserlerinin fotolarini ve baski kopyalarini sinirli bir sekilde yayinlamaya basladi. Bu sinirli baskilar en onemli eserlerini acikca gostermekte ve her edisyon 30 taneden fazla basilmamistir ve 1970de bile bu eserler sanat piyasasinda cok nadir bulunur olmustur. En son eseri olarak "Paris sans fin (Sonsuz Paris)" adi altinda basilan kitaba metini sagladi ve bilip yasamis oldugu yerler hakkindaki hatiralara dayanan 150 tasbaski imaj ihtiva etmekteydi.
Giacometti 1966da Isvicre'de Chur sehrindeki Kantonsspital'da kalp hastaliginda yataina veda etti ve ailesinin mezzarlariu bulunan dogum koyu Borgonovo mezarligina gomuldu.
2007de Giacometti'nin dul karisinin mirasinin idarecisi olan Fransiz Disisleri Bakani "Roland Dumas" miras olarak kalan Giacometti eserlerini varislere bildirmeden gizlice bir sanat eseri saticisi, Jacques Tajana'a satmasi dolayisiyla yargilandi ve her ikisi de suclu bulunarak varislerin Vakfina buyuk bir meblag (€850,000) odeme yapma cezasi verildiler.

Değerlendirme

Giacometti "Gerçeküstücü Akimi"'na ana katkida bulunan sanatcidir. Buna ragmen eserelerini siniflandirip degerlendirmek gayet zordur. Bazi kritikler bu eserleri formalist olarak gormekte; digerleri ayni eserleri ekpresyonist ve hatta "hisler bloku" ifade eden eserler olarak gormektedirler. Gerçeküstücü sanat grubundan ayrildiktan sonra modele dayanan heykeller yaptigini aciklamakla beraber, yaptigi bir eser dogayi aynen aksetirmeyi hedef almamaktadir ve ortaya cikardigi eser esserin dayandigi modele Giacometti'nin hissi duygularinin ne oldugunu ifade eden bir nesne olmaktadir. Modelinin heykelini kendinin modeli her turlu hisleriyle nasil gordugunu herkese gostermek icin hazirlamistir. Insan figurun oldugu gibi degil heykelcinin bu modelin yaptigi golgesini sanatcinin gordugu gibi yapildigini ifade etmistir. Diger taraftan eserleri kendine nasil baktigini kendini nasil hisedip gordugunu ifade etmektedir.
Amerikan felsefecisi William Barrett yazdigi bir eserde Giacometti'nin figurlerinin 20. yuzyildaki modernizm ve ekzistantiyalizm felsefi goruslerinin modern hayatin giderek daha anlamsiz ve bos oldugunu aksettirdigini bildirmekte ve "Gunumuzun butun heykelleri, ayni gecmisteki heykleller gibi, bir gun parcalanip kaybolup gideceklerdir.... Bunun icin kisinin eserini bu en kucuk koseye girebilecek sekilde yapmasi ve cisiminin her zerresini hayatla doldurmasi gerekmektedir.

Seçkin eserleri

Heykelleri

• Torse (Gövde), 1925
• Femme cuillère (Dişi kaşık), 1926
• Le Couple (Cift), 1926
• Composition cubiste. Homme (Kübist kompozisyon. Erkek), 1927, bronz[3]
• Tête qui contemple (Düşünen büst), 1927
• Femme couchée qui rêve (Rüya gören yatan kadın), 1929
• Homme et femme (Erkek ve kadın) », 1929
• L’Heure des traces (Zaman izleri) veya La Boule suspendue (Asılmış toplar), 1931
• Projet pour un couloir (Bir renk için proje), 1931
• Cage (Kafes), 1931
• Objet désagréable à jeter (Atılacak nahoş nesneler), 1931
• Pointe à l’œil (Göze nokta), 1932
• On ne joue plus (Artık oynamıyorum), 1932
• Femme égorgée (Katledilmiş kadın) , 1932
• Main prise (Yapılmış el), 1932
• Table surréaliste (Surrealist el), 1933
• Le Palais à quatre heures du matin (Sabah saat dörtte saray), 1933
• Fleur en danger (Tehlikede olan çicek), 1933
• L’Objet invisible (Görünmez nesne) veya Mains tenant le vide (Boş ellerin tutulması), 1934
• La Femme qui marche (Yürüyen kadın), 1934
• Nuit (Gece), 1946
• L’Homme agtu doigt (Parmağıyla adam), 1947
• Le Nez (Burun), 1947
• Tête sur tige (Kök üstünde büst), 1947
• Homme qui marche (Yürüyen adam), 1947
• Grande figure (Büyük figür), 1949
• La Place de la cité (Şehirde bir yer), 1949
• Le Chariot (Araba), 1950
• Le Chien (Köpek), 1951
• Le Chat (Kedi), 1951
• Tête de Diego sur socle (Kaide üstünde Diego'nun büstü), 1953
• Femme debout (Ayakta figür), 1953, Kahverengi patine edilmiş bronz, imzalanmış ve numara verilmiş.
• Le Petit Lustre (Küçük avize) figurinlerle, 1950 yilları
• Bust of Diego, 1954
• Femmes de Venise (Venedik'te kadınlar), 1956
• Grande femme IV (Büyük cüsseli kadın IV), 1960
• Grandes figures II et III (Büyük figürler II ve III), 1960
• Homme qui marche, 1960 ; UNESCO Sarayı, Paris, Fransa
• Arbre (Agaç), Samuel Beckett'in "Godot'yu beklerken" oyunu için mizansen, 1961

Resimleri

• Auto-portrait (Kendi portresi), 1921
• Le Couple (Çift), 1926
• La Mère de l’artiste (Sanatçının annesi), 1937
• Pomme sur un buffet (Büfe üzerindeki elma), 1937
• Stehende Figur (Ayaktaki figür), 1947
• La rue (Sokak), 1952
• Paysage à Stampa (Stampa peyzaji), 1952
• Diego in a Plaid Shirt (Gömlekli Diego), 1954
• Rue d'Alésia, 1954
• Annette dans le studio (Annette stüdyoda), 1954
• Yanaihara, 1958
• Annette, 1962
• Jean Genet
• Michel Leiris